تقوا فراتر از اخلاق۵

"تقوا؛ فراتر از اخلاق5

تقوا باید در طراحیِ نظام‌های مختلف اجتماعی ما نقش محوری داشته باشد/ برخی با ترویج اخلاق سکولار به جنگ تقوا آمده‌اند

زمان: محرم 90

مکان: تهران - دانشگاه امام صادق(علیه السلام)

حجت الاسلام علیرضا پناهیان در دهه اول محرم، در مسجد دانشگاه امام صادق(ع) با موضوع «تقوا، فراتر از اخلاق» به ایراد سخنرانی پرداختند.

گزیده‌ای از پنجمین جلسه این بحث در ادامه می‌آید:

تقوا باید در طراحیِ نظام‌های مختلف اجتماعی ما نقش محوری داشته باشد

بسیاری از مفاهیم در جای خودشان خوب هستند اما در حال حاضر از حساسیت زمانی فوق العاده‌ای برخوردار نمی‌باشند. اما تقوا مفهومی است که از حساسیت زمانی بالایی برخوردار است و تمام نظام‌هایی که حیات اجتماعی ما را شکل می‌دهند باید بر اساس آن شکل گیرند. تقوا یک مفهوم کاملاً عملیاتی و قابل اجراست که باید خود را در طراحی نظام‌های مختلف ما نشان دهد. به عنوان مثال تقوا باید در طراحی نظام آموزشی و تربیتی ما نقش محوری و اساسی داشته باشد، درحالی که می‌بینیم در پیش‌بینی‌هایی که برای آینده نظام آموزش و پرورش صورت گرفته است، تقوا بسیار بی‌رونق است و ما از بی‌رونق بودن تقوا در نظام‌های مختلف خود، ضربات زیادی را متحمل شده‌ایم.

حضور تقوا در نظام‌های اجتماعی و سیاسی ما واقعاً تحول آفرین خواهد بود

حضور تقوا در نظام‌های اجتماعی ما واقعاً تحول آفرین خواهد بود. مثلاً اگر تقوا در نظام سیاسی و فرهنگی ما حضور داشته باشد، دیگر هیچ سیاست‌مداری به خودش اجازه نخواهد داد که رفتار و گفتارش خارج از دایره تقوا باشد و این باعث تحول بسیار زیبایی خواهد شد. یکی از موضوعات مهمی که در کنار امر به تقوا به ما توصیه شده است «قول سدید» می‌باشد. «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدیداً»(احزاب/70) اگر همین توصیه در میان رجال سیاسی، رسانه‌ای و فرهنگی ما رعایت شود، بسیاری از مشکلات ما برطرف خواهد شد.

حضور تقوا در زندگی فردی ما تحول‌آفرین خواهد بود، تحولی بزرگ‌تر از تحول ناشی از ایمان

تقوا هم در بُعد اجتماعی حیات ما نقش اساسی دارد و هم در زندگی فردی ما بسیار تعیین کننده و نجات دهنده است. اگر تقوا در وجود کسی حضور ثابتی پیدا کند، تحول عظیمی در او ایجاد خواهد شد، حتی بزرگ‌تر از آن تحولی که با ایمان به خداوند در او حاصل شده است. چون این تقواست که ایمان را به ثمر می‌نشاند. خداوند در قرآن تأکید کرده است که هر کس تقوا داشته باشد خداوند گرفتاری‌های او را برطرف می‌کند و از جایی که نمی‌داند به او روزی می‌دهد: «وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یجَْعَل لَّهُ مخَْرَجًا* وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یحَْتَسِب»(طلاق/2و3)، کسی که تقوا داشته باشد خداوند به او قدرت تمیز و تشخیص می‌دهد: «إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقانا»(انفال/29) کسی که تقوا داشته باشد از نظر روحی تحول عظیمی در او ایجاد خواهد شد و لذت‌های معنوی که برای دیگران قابل درک نیست را خواهد چشید.

برخی با ترویج اخلاق سکولار به جنگ تقوا آمده‌اند/ مروجین اخلاق سکولار، عملا مروج کفر هستند

متأسفانه تقوا علی‌رغم شهرتی که دارد، غریب واقع شده است و ما غالباً با این مفهوم عالی، ارتباط صمیمانه‌ای برقرار نکرده‌ایم. این در حالی است که مفاهیمی مانند «اخلاق» به عنوان رقیبی برای تقوا به بازار آمده‌اند و بازار را در دست گرفته‌اند. درست است که اخلاق نیز چیزی از جنس تقوا محسوب می‌شود اما خیلی‌ها از آن به مثابه تیری برای نشاندن در قلب تقوا استفاده می‌کنند. کسانی که در این آشفته بازار، به ترویج اخلاق(در اینجا منظور از اخلاق، همان اخلاق سکولار است) می‌پردازند، خواسته یا ناخواسته مروّج کفر می‌باشند.

امروز کار ترویج تقوا در جامعه بسیار دشوار شده است چون رقیب مهمی به نام اخلاق دارد. جالب اینجاست که این مروجین اخلاق سکولار، نه تنها با تقوا رقابت می‌کنند بلکه گاهی اوقات می‌خواهند اخلاق را به جای تقوا بنشانند و کم و بیش هم برای خودشان ادله‌ای ارائه می‌دهند. گاهی نیز چنین می‌گویند: «آن ولایتی که شرط قبولی اعمال است، همین دوست داشتن مردم است!» این یعنی "یحَرِّفُونَ الْکَلِمَ عَنْ مواضعه"(مائده۱۳-نسا۴۶)