لزوم استاد برای سیر معنوی
فرمایشات عالم ربانی حضرت امام خمینی رحمة اللّه تعالی علیه در مورد لزوم استاد برای سیر معنوی و همچنین لزوم تسلیم بودن در برابر چنین استادی؛
بیان اوّل: « خدا نکند انسان پیش از آنکه خود را بسازد جامعه به او روی آورد و در میان مردم نفوذ و شخصیتی پیدا کند که خود را می‌بازد، خود را گم می‌کند. قبل از آنکه عنان اختیار از کف شما ربوده شود خود را بسازید و اصلاح کنید. به اخلاق حسنه آراسته شوید رذایل اخلاقی را از خود دور کنید در درس و بحث اخلاص داشته باشید تا شما را به خدا نزدیک سازد. اگر در کارها نیت خالص نباشد، انسان را از درگاه ربوبی دور می‌کند. طوری نباشد که پس از هفتاد سال وقتی نامه عمل شما را باز کنند ببینند، العیاذ باللّه، هفتاد سال از خداوند عز و جل دور شده‌اید. قضیه آن "سنگ" را شنیده‌اید که به جهنم سرازیر شد؟ پس از هفتاد سال صدای آن از قعر جهنم به گوش رسید.
به حسب نقلی حضرت رسول صلی اللّه علیه و آله و سلم فرمود: «پیرمرد هفتاد ساله ای بود که مرد و در این مدت هفتاد سال رو به جهنم می رفت." باید به فکر باشید. در زمینه تهذیب و تزکیه نفس و اصلاح اخلاق برنامه تنظیم کنید؛ استاد اخلاق برای خود معین نمایید؛ جلسه وعظ و خطابه، پند و نصیحت تشکیل دهید. خودرو نمی‌توان مهذب شد. چه طور شد علم فقه و اصول به مدرّس نیاز دارد، درس و بحث می‌خواهد، برای هر علم و صنعتی در دنیا استاد و مدرس لازم است، کسی خودرو و خودسر در رشته‌ای متخصص نمی‌گردد، فقیه و عالم نمی‌شود، لیکن علوم معنوی و اخلاقی، که هدف بعثت انبیاء و از لطیف ترین و دقیق ترین علوم است، به تعلیم و تعلم نیازی ندارد و خودرو و بدون معلم حاصل می‌گردد؟ کراراً شنیده ام سیّد جلیلی [[منظور ایشان مرحوم آیة الحق والعرفان سیّد علی شوشتری است]] معلم اخلاق و معنویات استاد فقه و اصول، مرحوم شیخ انصاری، بوده است.»[۱]
بیان دوم: «و البته آن که تسلیم راهنمایی الهی شد از راه مستقیم ـ که اقرب طرق است ـ به مقصود می‌رسد، و هیچ خطری از برای او نیست. لکن آن که با قدم خود سیر کند چه بسا در هلاکت افتد و راه را گم کند. انسان باید کوشش کند تا طبیب حاذق پیدا کند. چون طبیبی کامل یافت، در نسخه های او اگر چون و چرا کند و تسلیم او نشود و با عقل خود بخواهد خود را علاج کند، چه بسا که به هلاکت رسد.
در سیر ملکوتی، باید انسان کوشش کند تا هادی طریق پیدا کند. و چون هادی پیدا کرد، باید تسلیم او شود، و در سیر و سلوک دنبال او رود، و قدم را جای قدم او گذارد».[٢]
________________________________
[١] جهاد اکبر؛ ص٢٣ و ٢٤
[٢] شرح حدیث جنود عقل و جهل؛ ص٤٠٢ و ٤٠٣
